احمد بن محمد خوافیابومظفر احمدبن محمد خوافی، فقیه و محدّث شافعی قرن پنجم می باشد. ۱ - زندگینامهوی به خواف، ناحیه ای در نیشابور قدیم (اکنون شهری در خراسان رضوی ) منسوب است. از تاریخ تولد و زادگاه [۱]
سمعانی، الانساب، ج۲، ص۴۱۱.
[۲]
ابن خلکان، وفیات الاعیان وأنباء أبناء الزمان، ج۱، ص۹۶ـ۹۷.
و سوانح زندگی او اطلاعی در دست نیست.۲ - اساتیدهمین قدر می‌دانیم که حدیث را از ابی صالح مؤذن و فقه را از ابوابراهیم ضریر و سپس از عبدالملک بن عبداللّه جوینی، مشهور به امام الحرمین، فراگرفت. او را از بهترین شاگردان و از ملازمان و اصحاب جوینی دانسته و گفته‌اند که در زمان حیات استاد به تدریس پرداخت. [۳]
ابن عساکر، تبیین کذب المفتری فیما نسب الی الامام ابی الحسن الاشعری، ج۱، ص۲۸۸، بیروت ۱۴۰۴/۱۹۸۴.
[۴]
ابن خلکان، وفیات الاعیان وأنباء أبناء الزمان، ج۱، ص۹۶ـ۹۷.
[۵]
عبدالوهاب بن علی سُبکی، طبقات الشافعیه الکبری، ج۶، ص۶۳، چاپ محمود محمد طناحی و عبدالفتاح محمدحلو، قاهره ۱۹۷۴ـ۱۹۷۶.
۳ - شاگرداناز ابوسعد محمدبن یحیی نیشابوری و عمرسلطان به عنوان شاگردان او یاد شده است. [۶]
سمعانی، الانساب، ج۲، ص۴۱۱ـ۴۱۲.
[۷]
عبدالوهاب بن علی سُبکی، طبقات الشافعیه الکبری، ج۶، ص۶۳، چاپ محمود محمد طناحی و عبدالفتاح محمدحلو، قاهره ۱۹۷۴ـ۱۹۷۶.
[۸]
ابن قاضی شهبه، طبقات الشافعیة، ج۱، ص۳۲۵، بیروت ۱۴۰۷/۱۹۸۷.
۴ - مناظرهخوافی را در فن مناظره سرآمد دانسته و تبحر وی را در این فن با توفیقات ابوحامد غزالی در تصنیفاتش مقایسه کرده اند. همچنین او چند سال در طوس و نواحی اطراف آن به قضاوت پرداخت. [۹]
یاقوت حموی، معجم الادباء، ج۲، ص۴۸۶.
[۱۰]
اسعد یافعی، مرآةالجنان و عبرةالیقظان، ج۳، ص۱۲۴، بیروت ۱۴۱۷/۱۹۹۷.
[۱۱]
ابن ملقن، العقد المذهب فی طبقات حمله المذهب، ج۱، ص۱۰۸، چاپ ایمن نصر ازهری و سیدمهنی، بیروت ۱۴۱۷/۱۹۹۷.
۵ - مدفنخوافی در سال ۵۰۰ در طوس درگذشت و همان‌جا به خاک سپرده شد. در منابع ، هیچ کتاب یا رساله ای به او نسبت داده نشده است. [۱۲]
ابن عساکر، تبیین کذب المفتری فیما نسب الی الامام ابی الحسن الاشعری، ج۱، ص۲۸۸، بیروت ۱۴۰۴/۱۹۸۴.
[۱۳]
ابن قاضی شهبه، طبقات الشافعیة، ج۱، ص۲۶۲ـ۲۶۳، بیروت ۱۴۰۷/۱۹۸۷.
۶ - فهرست منابع(۱) ابن خلکان، وفیات الاعیان وأنباء أبناء الزمان. (۲) ابن عساکر، تبیین کذب المفتری فیما نسب الی الامام ابی الحسن الاشعری، بیروت ۱۴۰۴/۱۹۸۴. (۳) ابن قاضی شهبه، طبقات الشافعیة، بیروت ۱۴۰۷/۱۹۸۷. (۴) ابن ملقن، العقد المذهب فی طبقات حمله المذهب، چاپ ایمن نصر ازهری و سیدمهنی، بیروت ۱۴۱۷/۱۹۹۷. (۵) عبدالوهاب بن علی سُبکی، طبقات الشافعیه الکبری، چاپ محمود محمد طناحی و عبدالفتاح محمدحلو، قاهره ۱۹۷۴ـ۱۹۷۶. (۶) سمعانی، الانساب. (۷) اسعد یافعی، مرآةالجنان و عبرةالیقظان، بیروت ۱۴۱۷/۱۹۹۷. (۸) یاقوت حموی، معجم الادباء. ۷ - پانویس
۸ - منبعدانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «احمد بن محمد خوافی»، شماره۵۴۵۵. |